SCHENKING EN FISCALITEIT

In het kader van Estate Planning wordt dikwijls een schenking overwogen. Een schenking van Spaanse goederen is een optie die -fiscaal gezien- door een groot aantal factoren beïnvloed wordt. Er zijn meerdere belastingen op een schenking van toepassing. In de meeste gevallen is een schenking van Spaanse goederen dan ook geen interessante optie.

 

Criterium heffingsbevoegdheid

Bij een schenking is als eerste van belang om vast te stellen welk land bevoegd is om over een schenking te heffen.

– Nederland stelt dat de situatie van de schenker beoordeeld moet worden. Indien de schenker resident in Nederland is, of minder dan tien jaar geleden uit Nederland vertrokken is, dan is de Nederlandse belastingdienst competent om over de schenking te heffen.

– Spanje stelt enerzijds dat de situatie van de ontvanger beoordeeld moet worden. Indien de ontvanger resident in Spanje is, dan is de Spaanse fiscus competent om over de schenking te heffen. Anderzijds is de Spaanse fiscus altijd competent om over een schenking van Spaanse situsgoederen te heffen.

Het feit dat de criteria voor de heffingsbevoegdheid in beide landen sterk verschillen betekent dat er situaties kunnen bestaan waarin één land heffingsbevoegd is, beide landen heffingsbevoegd zijn, en situaties waarin beide landen niet heffingsbevoegd zijn.

Competente Spaanse belastingdienst

Indien de Spaanse belastingdienst bevoegd is om over een schenking te heffen, dan moet vastgesteld worden welke belastingdienst competent is en welke tarieven vervolgens van toepassing zijn. Zoals eerder vastgesteld is, bestaat Spanje uit 17 onafhankelijke regio’s (Comunidades Autónomas). Alle regio’s hebben een eigen belastingdienst die zelfstandig -binnen een bepaalde marge- kortingen mogen toekennen en tarieven mogen vastleggen. De regio waar onroerende goederen gelegen zijn is competent om over de schenking te heffen. In het geval er roerende goederen of buitenlandse goederen aan een Spaans resident worden geschonken, is de belastingdienst van de regio van de ontvanger competent om te heffen.

Kortingen en tarieven

In het algemeen kan er gesteld worden dat er in Spanje grote kortingen bestaan voor het schenken van (geld voor de aanschaf van) de eerste gezinswoning van de ontvanger, als de schenking aan afstammelingen van de schenker gedaan wordt. De korting over de waarde van de schenking bedraagt in de meeste gevallen meer dan 95% van dit bedrag, en is dan wel gebonden aan een maximum waarde of aan een maximum leeftijd van de ontvanger. Verder mag deze woning de eerste 5 jaar dan niet verkocht worden. Verder bestaat er een hoge korting voor de schenking van aandelen in een familieonderneming aan afstammelingen. Deze korting bedraagt minimaal 95% over de waarde van de aandelen. Ook hier is de schenking aan verschillende criteria gebonden, waaronder de voortzetting van de onderneming.

De nationaal toegekende korting voor schenkingen aan afstammelingen bedraagt 15.956,87 euro. Verder bestaan er in Spanje nauwelijks jaarlijkse- of grote eenmalige vrijstellingen voor kortingen op de aangifte. Op dit moment bestaat een dergelijke korting aan de Costa’s eigenlijk alleen in de Comunidad Valenciana, waar de eerste 100.000 euro van een schenking aan afstammelingen onbelast is. Ook hier zijn verdere criteria aan verbonden. Na 5 jaar kan opnieuw van deze kortingen gebruik gemaakt worden.

De toepasselijke tarieven zijn in veel regio’s licht verschillend, maar ter illustratie geef ik hierbij een aantal voorbeelden op basis van de landelijke tarieven voor schenkingen. De tarieven zijn sterk progressief.

Schenking            te betalen schenkingsbelasting (afstammelingen)

100.000 euro          9.800 euro

250.000 euro        38.800 euro

Schenking            te betalen schenkingsbelasting (niet bloedverwanten)

100.000 euro        24.800 euro

250.000 euro        85.400 euro

Dubbele heffing

Zowel de Nederlandse als de Spaanse fiscus stellen dat de ontvanger van de schenking de belastingplichtige is. Dat betekent dus dat indien beide landen heffingsbevoegd zijn, er in iedere geval vermindering voor dubbele heffing verkregen kan worden. Ook hier hanteren Nederland en Spanje vergelijkbare criteria. Wél moet beoordeeld worden welk land de vermindering toepast.

Andere belastingen

Op een schenking van een onroerend goed zijn naast de schenkingsbelasting ook andere belastingen van toepassing.

* Ten eerste moet aan de gemeente de ‘gemeentelijke meerwaardebelasting’ (plusvalía municipal) betaald worden. Deze wordt berekend over de waarde van de grond en het aantal jaar dat de woning in bezit van de schenker is geweest.

* Ten tweede is een schenking van een woning belast met winstbelasting. Indien de woning voor minder dan de waarde van de schenking verkregen is, moet over het meerdere winstbelasting betaald worden. Deze belasting bedraagt op dit moment voor niet-residenten 19% en voor residenten zelfs nog meer. De minimale waarde van de schenking van een onroerend goed wordt bepaald door de minimale fiscale waarde van de woning, die door de gemeente afgegeven wordt, enigszins vergelijkbaar met de Nederlandse WOZ waarde. De schenking van een woning die lang geleden voor een lage waarde is aangeschaft zal dus al gauw een hoge winstbelasting opleveren. Sinds 2016 kan er geen inflatiecorrectie op de verkrijgingswaarde meer worden toegepast.

Wel is het zo dat beide belastingen niet van toepassing zijn als er geen ‘winst’ is behaald.

Het moge duidelijk zijn dat deze twee belastingen niet wegens dubbele heffing in Nederland gecompenseerd kunnen worden, daar het hier niet om schenkingsbelasting gaat.

Wanneer is een schenking interessant?

Aangezien de schenkingsbelasting dezelfde belasting is als de erfbelasting, maar met de toepassing van minder kortingen en de toepasselijkheid van andere belastingen, is de verkrijging door schenking zelden goedkoper dan de verkrijging uit een nalatenschap. Een schenking kan alleen in de onderstaande gevallen interessant zijn. Wel moet er in deze gevallen altijd nog rekening gehouden worden met de gemeentelijke meerwaardebelasting, de winstbelasting én het feit of de schenking in Nederland ook belast kan zijn.

* beide landen niet heffingsbevoegd

Dit is het geval waarbij de schenker langer dan tien jaar geleden uit Nederland is geëmigreerd, waar de ontvanger geen Spaans fiscaal resident is en er geen Spaanse situsgoederen worden geschonken. Indien er liquide middelen geschonken worden, moet dus wel opgelet worden dat deze in een dergelijk geval op een Nederlandse bankrekening staan. Eventueel moet de schenker dus eerst de gelden van zijn Spaanse rekening naar zijn Nederlandse of Belgische rekening overboeken alvorens deze te schenken.

* regio’s met vrijstelling

Aan afstammelingen kan iedere 5 jaar een waarde van 15.956 euro, vrij van schenkingsbelasting geschonken worden en in de regio Valencia zelfs een waarde van 100.000 euro.

* Splitsen van de nalatenschap

Indien de schenker een groot vermogen heeft, en er over zijn nalatenschap een groot bedrag aan erfbelasting betaald zal moeten worden, kan het interessant zijn om nu vast een bedrag te schenken om zo een groter gedeelte in een lagere tariefgroep te laten vallen.

Conclusie

De schenking van Spaanse situsgoederen is een ingewikkelde kwestie. Het is sterk aan te bevelen om voor een goede begeleiding te zorgen bij het afwikkelen van een schenking van Spaanse goederen.

Erik de Haan is fiscaal adviseur nalatenschappen en oprichter van Kompas Consulting, het adviesbureau voor de afwikkeling van nalatenschappen in Spanje. Erik en zijn echtgenote María Sánchez Moreno, de Nederlands sprekende notaris van Alicante, zijn de auteurs van het hoofdstuk Spanje van het handboek boedelafwikkeling, uitgegeven door de Universiteit van Groningen; hét naslagwerk voor de Nederlandse notaris. Zie ook onze website: www.kompasconsulting.es