DE SPAANSE OPLEIDING TOT NOTARIS

De manier om tot notaris benoemd te worden is in Spanje volledig anders dan in Nederland. Het systeem lijkt en is ouderwets, maar zorgt voor een hoog kennisniveau binnen de beroepsgroep. Een kennisniveau waardoor wij, notarissen in Spanje, nog steeds van een hoog prestige genieten.

Voor het tot notaris benoemd te kunnen worden moeten in Spanje staatsexamens afgelegd worden. Deze worden op nationaal niveau uitgeschreven en zijn dus niet afhankelijk van de autonome regio’s. De staatsexamens heten in Spanje ‘oposiciones’, en vormen een soort afvalrace, waaraan een groot aantal kandidaten mee doen en waar uiteindelijk na vier examenrondes een van tevoren vastgesteld aantal plaatsten gevuld wordt. De ‘oposiciones’ zijn in Spanje het systeem voor toewijzing van alle overheids-gerelateerde beroepen. (notarissen, rechters, hypotheekbewaarders, openbaar aanklager, belastinginspecteur, enz.) Aan de ‘oposiciones’ voor notaris mogen kandidaten deelnemen die rechten gestudeerd hebben en de nationaliteit van één van de EU landen hebben. In principe kunnen dus ook kandidaten meedoen die rechten in een ander land gestudeerd hebben, maar gezien het feit dat uiteindelijk de kennis van het Spaanse recht geëxamineerd wordt, is dat natuurlijk geen voordeel.

De eerste twee examens zijn mondeling en worden afgenomen door een jury bestaande uit notarissen, hypotheekbewaarders, rechters en hoogleraren Recht. Per examenronde worden verschillende onderdelen van het Spaanse privaatrecht, fiscaal- en administratief recht geëxamineerd, maar ook de wetgeving van de verschillende zelfstandige regio’s. Sinds kort vormen boekhouding en financiën ook onderdeel van de te examineren materie. De te examineren onderdelen zijn onderverdeeld in verschillende thema’s Zo kent bijvoorbeeld civielrecht ongeveer 200 thema’s en handelsrecht ook ongeveer 200 thema’s. De te examineren thema’s worden op het examen door middel van loting aan de kandidaat toegewezen. Bij het eerste examen moeten er 3 thema’s civielrecht en één fiscaalrecht voorgedragen worden in een maximaal tijdsbestek van 60 minuten per examen en bij het tweede examen 2 thema’s handelsrecht en één thema proces- en administratief recht. De Spaanse notaris is door deze brede voorbereiding daardoor nog steeds een traditionele ‘alleskunner’ en Spaanse notarissen specialiseren zich ook na hun benoeming niet in bepaalde onderdelen van het recht, al zal eenieder zijn eigen preferenties hebben.

Het derde en vierde examen zijn schriftelijk en bestaan uit het uitwerken van praktische cases.

Er bestaat geen officiële opleiding tot notaris; gebruikelijk is dat studenten die mee willen doen aan de ‘oposiciones’ zich laten begeleiden door een groep notarissen die deze taak op zich genomen heeft. Samen met deze notarissen worden de thema’s samengesteld en zorgen de kandidaten dat ze deze materie zo goed mogelijk eigen maken. De moeilijkheidsgraad van de examens zit in het feit dat er een groot aantal zeer goed voorbereide kandidaten meedingt naar het beperkt aantal beschikbare plaatsten en alleen de besten uiteindelijk tot notaris benoemd worden. Het is dan ook niet ongebruikelijk dat kandidaten na het afronden van hun rechtenstudie gedurende nog eens zes of zeven jaar 10 uur per dag studeren om uiteindelijk één van de plaatsten toegewezen te krijgen. Alle Spaanse notarissen hebben dan ook een zeer grote parate kennis op alle gebieden van het privaatrecht.

De ‘oposiciones’ worden gebruikelijk iedere twee jaar uitgeschreven. In mijn persoonlijke geval dongen er 2.000 kandidaten mee voor 53 plaatsten. Voor de kandidaten zijn de examens een ‘alles of niets’ situatie. Ik prijs me gelukkig dat het voor mij ‘alles’ is geworden.

María Sánchez Moreno is notaris te Alicante. Zij is vice-voorzitter van de UINL werkgroep voor internationale betrekkingen (CAE) en afgevaardigde in de Europese werkgroep voor onroerend goed en EUFIDES, het Europese digitale platform voor het notariaat. Zij is co-auteur van het handboek ‘Sucesiones’ van de Universiteit van Valencia en co-auteur van het hoofdstuk Spanje van het Handboek Boedelafwikkeling, uitgegeven door de Universiteit van Groningen.
Wilt u meer weten over ons, kijk dan op onze website http://mariasanchezmoreno.com/