LEVENSTESTAMENT EN/OF VOLMACHT

Net als in Nederland kan ook in Spanje een levenstestament worden opgesteld. Gezien het feit dat de Spaanse wetgeving geen euthanasie toestaat, is het echter niet mogelijk om expliciet bepalingen daaromtrent in een levenstestament op te nemen; Om dezelfde reden is het evenmin mogelijk om in Spanje legaal euthanasie toe te passen, ook al is dit in een Nederlands levenstestament zo vastgelegd. Op handelingen in Spanje is de Spaanse wetgeving van toepassing.

De wensen van de testateur met betrekking tot het levenstestament worden in Spanje onderscheiden in twee verschillende soorten: enerzijds de wensen betreffende zijn fysieke gesteldheid en anderzijds die met betrekking tot juridisch–economische handelingen. De eerste worden in het levenstestament vastgelegd en de andere in een volmacht.

Levenstestament

In een levenstestament worden zaken vastgelegd die betrekking hebben over het al dan niet (willen) voortzetten van medische behandeling in bepaalde situaties. Ook kunnen zaken met betrekking tot begrafenis en orgaandonatie in een levenstestament worden vastgelegd.

Gezien het feit dat een voor een Nederlander in Spanje opgesteld levenstestament in de toekomst misschien werking in Nederland zou kunnen hebben, nemen wij gebruikelijk een passage op waarin de testateur de wens uit een ‘waardig einde van zijn leven’ te hebben.  Verder wordt opgenomen dat indien de betreffende artsen wegens gewetensbezwaren niet mee willen werken aan zijn wensen, de testateur de wens uit om in dat geval naar een ander ziekenhuis overgebracht te worden, ook als dat in een ander land gelegen is. Alle verdere referenties aan euthanasie kunnen niet worden opgenomen aangezien deze tegen de huidige Spaanse wetgeving zijn.

Volgens de wet worden er in het levenstestament twee personen aangewezen die erop toe moeten zien dat de wens van de testateur uitgevoerd wordt. Voor de Spaanse wet is het van belang dat twee vertrouwenspersonen van de testateur toestemming geven om zijn wensen met betrekking tot medische behandeling uit te voeren indien hij dat zelf niet meer kan. Dit is met name van belang voor de aansprakelijkheid van de betreffende medici.

Volmacht

In een volmacht kan men een ander de bevoegdheid geven om bepaalde juridisch-economische handelingen te verrichten. Een Spaanse volmacht verliest zijn rechtsgeldigheid op het moment dat de volmachtgever overlijdt of handelingsonbekwaam is. In een volmacht kan wel specifiek worden opgenomen dat de volmacht óók van kracht blijft indien de volmachtgever handelingsonbekwaam wordt. Een volmacht kan echter nooit na overlijden van kracht blijven. In theorie is het mogelijk om een volmacht specifiek en alleen te verlenen voor de situatie dat de volmachtgever handelingsonbekwaam is. Het nadeel van die constructie is dat de volmachtgever dan eerst handelingsonbekwaam moet worden verklaard voordat de volmacht geldig is; een procedure bij de Rechtbank die in Spanje lang kan duren, zeker ook gezien het feit dat een Spaanse rechter de Nederlandse wetgeving op dit gebied toe moet passen (zie ook mijn vorige artikel over handelingsbekwaamheid). De volmacht schiet dan het doel om onmiddellijk te kunnen handelen zodra de volmachtgever handelingsonbekwaam wordt voorbij.

De volmachtgever kan aanvoeren dat hij de bevoegdheden niet eerder aan de gevolmachtigde toe wil kennen dan nadat hij handelingsonbekwaam is geworden. Mijn vraag is dan: als hij onvoldoende vertrouwen in deze persoon heeft om nu al volmacht te verlenen, heeft hij dan wel vertrouwen in deze persoon als hij eenmaal handelingsonbekwaam is en dus geen controle meer uit kan oefenen? Als alternatief zou hij de volmacht aan meerdere personen kunnen geven die alléén gezamenlijk bevoegd zijn.

In een Spaanse volmacht kan de bevoegdheid van ‘autotutela’ worden opgenomen; de volmachtgever geeft zelf alvast aan welke persoon hij het meest geschikt acht om als bewindvoerder benoemd te worden, indien de volmachtgever handelingsonbekwaam zou worden verklaard. Een Spaanse rechter zal zich in een dergelijke situatie sterk laten leiden door de wens van de onder bewind te stellen persoon, toen deze nog handelingsbekwaam was.

María Sánchez Moreno is notaris te Alicante. Zij is vice-voorzitter van de UINL werkgroep voor internationale betrekkingen (CAE) en afgevaardigde in de Europese werkgroep voor onroerend goed en EUFIDES, het Europese digitale platform voor het notariaat. Zij is co-auteur van het handboek ‘Sucesiones’ van de Universiteit van Valencia en co-auteur van het hoofdstuk Spanje van het Handboek Boedelafwikkeling, uitgegeven door de Universiteit van Groningen.
Wilt u meer weten over ons, kijk dan op onze website http://mariasanchezmoreno.com/